Stöðlun - taktur - ítranir

Eitt af faglegum áhugamálum mínum er verklag í hugbúnaðargerð. Ég hef nokkrum sinnum talað um þetta efni, lengi vel var ég helst fylgjandi XP (eXtreme Programming), og hef tekið margt þaðan með góðum árangri vil ég halda fram. Upp á síðkastið hef ég verið mest hallur undir svokallaða Straumlínuhugsun í hugbúnaðargerð (Lean Software Development), talaði meðal annars um þetta á vegum Agile hópsins fyrir nokkru. 

Það er ýmislegt sameiginlegt með XP og Lean Software Development (LSD...tilviljun??) . Það er ekki skrýtið, enda áhrifavaldarnir að miklu leyti þeir sömu frá landi hinnar rísandi sólar, Toyota. Eitt af þessum atriðum er áhersla á ítranir (iterations). Alls staðar þar sem straumlínuhugsun kemur við sögu, hvort sem er í framleiðslu eða þróun, er mikil áhersla á takt og samhæfingu (cadence and synchronization).  Til að liðsheild virki sem liðsheild, þá þarf hún að geta samhæft aðgerðir. Áhrifaríkasta leiðin til þess er að koma á takti sem hentar viðkomandi verkefni. Það getur verið allt frá nokkrum sekúndum (50 sek á hverja verkstöð hjá Toyota), upp í mánuði, eins og tími milli stærri útgáfa af hugbúnaðarkerfum.

Það eru nokkrar ástæður fyrir því að taktur er svo áhrifaríkur. Ein þeirra er stöðlun á verkstýringaratriðum. Einn af stærri verkstýringaratriðum í hugbúnaðargerð er að ákveða hvað á að gera næst, í hvaða röð, og á hve löngum tíma. Þegar taktur er til staðar (t.d. mánuður), þá er fyrirfram búið að taka ákvörðun um "á hve löngum tíma". Þá er "bara" eftir að ákveða hvað á að gera næst, og í hvaða röð. Það eru aðrir kostir við taktinn, sem ég ætla ekki að tíunda í þetta skipti. 

Að berjast á heimavelli andstæðinganna

Það vita allir sem koma nálægt íþróttum að maður vill síður spila á heimavelli andstæðinganna. Þessa dagana virðist vera að stjórnarandstaðan hafi ekki áttað sig á þessum einföldu sannindum. Að heyja kosningabaráttu mót núverandi ríkisstjórn hamrandi á "hagstjórnarmistökum", er nákvæmlega að gera þetta. Ef stjórnarandstaðan hefur veikleika einhverrstaðar, og ríkisstjórnin styrkleika, þá er það á sviði hagstjórnar og fjármála. Það að ætla í kosningaslag á þessum forsendum er því í besta falli að taka slaginn á heimavöll andstæðinganna. Í versta falli er það eins og skæruliðasveit sem fer í opna orrustu á móti Bandaríkjaher. 

En hagstjórn er ekki allt þegar kemur að stjórna landinu. Rétt eins og peningar eru ekki allt þegar kemur að lífshamingju, þá eru þeir það ekki heldur á þessu sviði. Siðferði skiptir til dæmis heilmiklu máli. Framsýni á það sem skiptir máli til lengri tíma litið skiptir máli. Og þarna eru hinir veiku punktar ríkisstjórnarinnar. Ríkisstjórnar sem telur hagvöxt allt sem skipti máli. Ríkisstjórnar sem ennþá styður innrás BNA í Írak. Ríkisstjórnar sem skipar hæstaréttardómara úr einkavinahóp sínum burtséð frá hæfni.  Stjórnmálaflokkur sem kýs Árna Johnsen í nokkuð öruggt þingsæti sýnir hvað það er sem skiptir máli þar á bæ. Siðferði er aukaatriði. Að vera vinur vina sinna er aðalatriði. Engin furða að hugtakið "einkavinavæðing" sé orðið svona sterkt hugtak.

Það telst kostur að eiga síðari leik á heimavelli. Kannski er það áætlun stjórnarandstöðunnar. Ég vona það þeirra vegna. Og siðferðisins vegna. Ríkisfjármálin eru í nægilega góðri stöðu til að þola vinstristjórn í svo sem eitt kjörtímabil. Hver veit, þau gæti komið á óvart, einbeitt í því að reka af sér slyðruorðið á þessu sviði. Siðferðismálin eru hins vegar ekki í nægilega góðri stöðu til að þola þessa ríkisstjórn í eitt í viðbót.

Að halda sér á tánum

Er vont fyrir langhlaupara. Þeir vilja halda sér á hælunum sem mest, þar sem það að hlaupa á tánum er mun erfiðara fyrir stoðkerfið, svo sem hásin og kálfa, og krefst meiri orku en hitt, og slíkt er dýrt í langhlaupum. Í spretthlaupum gildir hins vegar að halda sér á tánum, þar sem þá þarf að nýta alla vöðva líkamans sem mögulega geta stuðlað að auknum hraða.

Nú eru hlaup nokkuð góð líking fyrir lífið almennt séð. Sá nýlega á dagatali frá Glitni (sjálfsagt að undirlagi forstjórans sem er orðinn hlaupafíkill virðist vera) þá samlíkingu að lífið væri eins og langhlaup. Ég er nokkuð sammála því, enda langhlaupari í dvala sjálfur. Hins vegar vilja leynast spretthlaup innan um. Að skipta um húsnæði, að eignast barn, að missa vinnuna, os.frv. veldur því yfirleitt að menn taka á sprett, leita nýrra möguleika, og enda á nýjum stað í lífinu. Þá tekur yfirleitt við skokkhraðinn aftur. Og þeir sem geta ekki skokkað, þeir ganga. Og þeir sem geta ekki gengið, nú þeir standa í stað.

Í bókinni "Leading Change" sem ég hef minnst á áður, er talað um hversu mikil áhrif stöðugur vöxtur hefur á lífsleiðinni. Dæmi er tekið af tveim manneskjum, önnur sem vex í "getu" um 1% ári, og hin sem vex um 6% á ári. Munurinn er kannski sá að fyrri manneskjan finnur sér stöðuga vinnu hjá traustu fyrirtæki, er bara nokkuð hamingjusöm, og hefur enga ástæðu til að ýta sér áfram. Eða, hefur meiri áhyggjur af því að halda sinni stöðugu vinnu frekar en að þróa sig sem persónu og vinnukraft.

Hin manneskjan stofnar kannski fyrirtæki, það fer á hausinn, fer að vinna hjá frumkvöðlafyrirtæki, fer í frekara framhaldsnám, fer að vinna hjá öðru fyrirtæki, það fer á hausinn, fer að vinna hjá öðru fyrirtæki, og er stöðugt að leita nýrra til að gera hlutina betur og hraðar, vegna þess að í þessu umhverfi er það einfaldlega nauðsynlegt.

Ef þessi munur helst í 30 ár, þá er orðinn margfaldur munur á getu þessara tveggja einstaklinga. Nánar tiltekið u.þ.b. 400%. Að sjálfsögðu er það huglægt hvað er vöxtur, í þessu samhengi er verið að beina sjónum að getu fólks til að reka/stjórna/leiða fyrirtæki. Í þessu samhengi, þá ætti að vera ljóst það það er gríðarlega mikilvægt að geta skokkað frekar en gengið. Og því hraðar sem menn skokka, því lengra komast menn á lífsleiðinni. Spretthlauparar eiga engan séns í langhlaupara ef þeir þurfa að ganga eða jafnvel stoppa á milli spretta.

Nú, boðskapurinn er sá að það skiptir ekki öllu máli hvar þú byrjar. Það sem skiptir meira máli á heilli æfi, er hversu hratt þú skokkar.

  

20	100	100
21	101	106
22	102	112
23	103	119
24	104	126
25	105	134
26	106	142
27	107	150
28	108	159
29	109	169
30	110	179
31	112	190
32	113	201
33	114	213
34	115	226
35	116	240
36	117	254
37	118	269
38	120	285
39	121	303
40	122	321
41	123	340
42	124	360
43	126	382
44	127	405
45	128	429
46	130	455
47	131	482
48	132	511
49	133	542
50	135	574

 

Aftur á mölinni

Við erum komin aftur á mölina eftir "frábært" frí, þar sem eyrnabólga, kvef og aðrar pestir léku aðalhlutverk. Ég er að minnsta kosti skriðinn saman að mestu leyti, og kominn með nægilega orku til að íhuga að fara að hreyfa mig. Er hins vegar orðinn svo hvekktur á eilífum pestum í vetur, að ég hef væntanlega frekar hægt um mig í bili.  Vonandi verð ég samt kominn á hlauparól eftir nokkrar vikur, er alveg að verða vitlaus á langvarandi hreyfingarleysi, svo sé ekki minnst á að vera nokkrum kílóum þyngri...

 

 

Ál, ál, ál og meira ál

Kláraði Draumalandið í gær. Ég verð að viðurkenna að þessi bók hafði nokkur áhrif á skoðanir mínar. Aðallega var það punkturinn sem tilvitnunin "Hugmynd getur verið hættuleg, sérstaklega ef það er eina hugmyndin" vísar í, sem hreyfði við mér. Ég held nefnilega að það sé ansi hreint mikið til í þessu. Og út af þessu, þá held ég núna að það sé rétt að blása allar álversframkvæmdir á Íslandi út af borðinu, endanlega. Ekki allan orkufrekan iðnað, en klárlega álver. Og það er einfaldlega vegna þess, að þessi hugmynd er orðin kæfandi, hún trampar á öllu öðru frumkvæði sem kemur fram víða á landinu.

Ég var, og er ennþá, fylgismaður Kárahnúka/Reyðaráls. Í ljósi þess hvernig þróunin var orðin, þá var fátt annað sem gat bjargað svæðinu, a.m.k. hvað varðar eignir og arfleið fólks sem ég þekki. Að verulegu leyti reyndar út af því að menn voru búnir að bíta það í sig að það væri álver eða dauðinn. Enda var það áróður sem var búið að dynja á fólki áratugum saman. Ég hef fylgst nokkuð með þessu frá því um 1990, enda frá Egilsstöðum. Viðkvæðið hefur verið að ekkert væri nógu stórt, nema álver. Ég sé reyndar í dag hver áhrifin eru. Ég er núna staddur í húsi sem hefði að öllum líkindum ekki risið nema vegna þessara framkvæmda.

En veruleiki þessarar þjóðar hefur breyst all verulega síðan ákveðið var að fara í þessar framkvæmdir. Umsvif fjármálafyrirtækja skyggja núna verulega á umsvif sjávarútvegsins. Uppgangur tæknifyrirtækja er einnig verulegur, og er skortur á menntuðu fólki, sérstaklega verkfræði/tölvumenntuðu, orðinn vexti slíkra fyrirtækja fjötur um fót, sem neyðast þar af leiðandi til að leita á erlend mið eftir starfsfólki til að vaxa.

Vandamálið við uppganginn í fjármálastarfsemi, og frumkvöðlastarfi almennt, er að pólitíkusar eiga mun erfiðara með að eigna sér árangur á því svið, heldur en þegar um risasamninga við stórfyrirtæki er að ræða. Því það er ekki jafn líklegt til árangurs fyrir pólitíkus að leggja áherslu á menntamál og frumkvöðlastarfsemi, þar sem árangurinn er ekki jafn áþreifanlega rekjanlegur til þeirra sem slíkt gera, eins og þegar menn leggja hornsteininn að risaframkvæmdum, og bjarga atvinnumálum heilu landsfjórðungunna í einu handtaki.

Um daginn sagði ég við vinnufélaga minn, sem er einnig tónlistarmaður af erlendum uppruna, að Ísland væri "The coolest country on earth. Literally. And metaphorically." Hann var nokkuð sammála því, mótmælti a.m.k. ekki harkalega. Ég er því á því að ímynd íslands sé líklega nú þegar dýrmætari en fallvötn þess. Og þessa ímynd eru alþjóðlega þekkt fólk farið að styrkja í sessi. Þetta er því það sem kallast "hvetjandi hringrás" (positive feedback loop). Hana er hins vegar vel hægt að rjúfa. Er til dæmis líklegt að friðarsúla Yoko Ono hefði verið reist í landi þar sem stjórnvöld væru gengin í eina sæng með "versta fyrirtæki í heimi" (Rio Tinto), eins og leit jafnvel út fyrir á tímabili?

Það er þessari ímynd að þakka (og útrásinni margfrægu að sjálfsögðu) að auðjöfrar víða að, til dæmis frá Rússlandi, eru farnir að venja komur sínar til landsins til að sjá hvað sé virkilega svona svalt. Ef hægt er að ýta undir þessa tilhneiginu, þá eru auðjöfrar heimsins líklega fleiri en Íslendingar samanlagt. Þarna eru því tækifæri til að búa til fjölda hálaunastarfa í ferðaþjónustu.

Svona til að ljúka þessu, þá þætti mér þætti gaman að vita hvað sjálfstæðismenn sem lásu Draumalandið hugsuðu, og hvort þeir séu sjálfstæðismenn ennþá. Þó að sjálfstæðismenn í ríkisstjórn haldið sig nokkuð mikið til hlés hvað varðar álmálin öll varðar, þá er engin spurning í mínum huga að bakland virkjanasinna er að miklu leyti innan sjálfstæðisflokksins.

Draumalandið - Draumabóndinn - Draumafyrirtækið

Jæja, nú hefst önnur innreið minn í bloggheima. Stofnaði bloggreikning einhverntímann, einhversstaðar fyrir nokkrum árum, en er búinn að steingleyma hvar það var, og sá finnst ekki á Google lengur, svo þar með er hann týndur og tröllum gefinn.

Er í fríi austur á landi hjá foreldrum mínum á Hallormsstað. Algert snilldar veður í dag, dæmigert að vera fullur af kvefi og þurfa helst að halda sig innandyra. Eini kosturinn er að ég var með mjög fína bók með mér sem ég náði að klára í dag "Leading Change". Bókin fjallar um það hvað þarf að gera til að gera fyrirtæki að Draumafyrirtækinu. Afar góð bók sem ég mæli með við alla sem hafa áhuga á rekstri fyrirtækja, hvort sem það er sem starfsmenn, stjórnendur eða eigendur.

Þegar ég lagði hana frá mér, tók ég upp aðra, talsvert öðruvísi, en engu síður góða bók, Draumalandið eftir Andra Snæ. Helv. nær maðurinn að hitta naglann oft og vel á höfuðið. Sérstaklega fannst mér búnaðarbálkurinn góður, af því sem ég er búinn að lesa. Áttin sem hann kemur frá er skemmtilega nálægt ýmsum hugleiðingum í "Leading Change", meðal annars hvernig mikil áhersla á stífa stjórnun drepur niður frumkvæði og hugmyndir, á sama tíma og mikil vöntun er á trúverðugri framtíðarsýn hjá mönnum sem hlustað er á. Ég held bara að Andri Snær ætti að verða næsti landbúnaðarráðherra...

Draumabóndinn er bóndi sem er með nákvæmlega nóg af skepnum til að vera ekki of mikil byrði á landinu sem hann hefur, er með 5 stjörnu gistiaðstöðu, 2 stjörnu veitingastað (michelin), fullvinnur afurðirnar sjálfur sem hann ber fram sjálfur á veitingastaðnum, og selur afganginn til sælkeraverslana og háklassa veitingastaða um allan heim. Af hverju ekki ???

Draumafyrirtækið er fyrirtæki þar sem starfsmenn stjórna sér sjálfir, undir leiðsögn sterks leiðtogateymis (en ekki stjórnunarteymis), sem leggur áherslu á sameiginlega framtíðarsýn, og öfluga stjórnunarmenntun allra starfsmanna. Af hverju ekki ???